PAROTİS KİTLELERİNDE İNCE İĞNE ASPİRASYON BİYOPSİSİNİN TANISAL DEĞERİ

Özet

Amaç: Parotis bezi kitlelerinin ayırıcı tanısında ince iğne aspirasyon biyopsisinin (İİAB) tanı değerinin araştırılması.

Yöntem: 2008-2018 yılları arasında kliniğimizde parotis bezi kitlesi nedeniyle opere edilen ve tetkik sonuçlarına ulaşılabilen 126 hastanın preoperatif İİAB sonuçlarıyla postoperatif son histopatolojik değerlendirmesiyle elde edilen sonuçlar karşılaştırıldı. İİAB için duyarlılık, özgulluk, doğruluk, pozitif ve negatif prediktif değerleri hesaplandı.

Bulgular: İİAB sonuçları 25 hastada malign (%19,8), 91 hastada benign (%72,3) bening, 10 hastada yetersiz materyal ya da tanısal olmayan (%7.9) olarak raporlandı. Son histopatolojik sonuçlar 27 hastada malign (%21,4), 99 hastada benign (%78.6) olarak raporlandı. Histopatolojik olarak malign tanısı konan 27 hastanın 18'inde (%66.6) İİAB malign olarak raporlandı. Histopatolojik olarak benign tanısı konan 99 hastanın ise 87'sinde (%87.8) İİAB ile benign olarak raporlandı. Toplamda 126 hastanın İİAB sonuçları ele alındığında 87'sinin sonucu gerçek negatif, 4'ünün sonucu yalancı negatif, 18'sinin sonucu gerçek pozitif, 7'sinin sonucu yalancı pozitifti. İİAB için duyarlılık %81, özgüllük %92.5 ve doğruluk %83.3 olarak bulundu. Pozitif prediktif değer %72, negatif prediktif değer %95.6 olarak bulundu.

Sonuç: İİAB, parotis bezi kitlelerinin preoperatif tanısında etkili ve guvenli bir teşhis yöntemidir.

ÖzetGirişYöntem ve GereçlerBulgularTartışmaSonuçKaynaklar

Giriş

Majör tükrük bezi tümörleri tüm baş boyun kanserlerinin % 3'ünü oluşturur [1]. Benign tümörler, malign tümörlerden daha sık görülür. Tükrük bezi tümörlerinin % 85'i parotis bezinden kaynaklanırken geri kalan kısmı submandibular, sublingual ve minör tükrük bezlerinden kaynaklanmaktadır. En sık görülen benign tümör pleomorfik adenom iken en sık görülen malign tümör ise mukopidermoid karsinomdur. Metastatik kanserler, inflamatuar durumlar ve lenfoma gibi bazı sistemik hastalıklar da parotis bezi kitlelerine neden olabilir.[1,2]

İnce iğne aspirasyon biyopsisi (İİAB), baş boyun kanserlerinin preoperatif değerlendirmesinde değerli bir araçtır. Parotis bezi lezyonları için İİAB, 40 yıldan uzun süredir kullanılmaktadır [2]. Bu yöntem, benign ve malign parotis bezi tümörleri arasında mükemmel bir ayrım sağlamasının yanında; ucuz, kolay uygulanabilir, nispeten ağrısız ve iyi tolere edilebilen bir yöntemdir. Bu işlem, bir hücre örneği veya doku mikropartiküllerinin morfolojik analizlerini yapmak için iğne aracılığıyla numune edilmesine dayanan sitodiagnostik bir yöntemdir. Son çalışmalar, parotis bezi tümörlerinde İİAB'nin duyarlılığının ve özgüllüğünün sırasıyla %92-%94 ve %99-%100 arasında olduğunu bildirmektedir.[3-6] Bununla birlikte, İİAB'nin parotis bezi kitlelerinin teşhisindeki yeri,malignite konusundaki hassasiyetinin düşüklüğü ve raporlanan sonuçlardaki farklılıklar nedeniyle tartışma konusu olmuştur. Parotis bezi lezyonlarının preoperatif değerlendirmesi, klinisyenlere gereken cerrahi müdahalenin türü ve kapsamını içeren bir tedavi planı sağlamaktadır. Bu amaçla benign tümörleri malign tümörlerden ayırt etmek çok önemlidir. İİAB ile preoperatif dönemde tümörün bening-malign ayrımının yapılması, cerrahi planlaması, acil ya da elektif cerrahi kararı verilmesi ve ileri yaş, genel durum bozukluğu gibi özel durumlarda ise benign lezyonların takip edilmesi sağlanmaktadır.

Çalışmamızda, kliniğimizde parotis bezi kitlesi nedeniyle opere edilen hastalarda preoperatif İİAB sonuçları ile postoperatif son histopatolojik sonuçları karşılaştırmayı amaçladık.

ÖzetGirişYöntem ve GereçlerBulgularTartışmaSonuçKaynaklar

Yöntem ve Gereçler

Çalışmaya, merkezimize 2008-2018 yılları arasında parotis bezinde kitle nedeniyle başvurup preoperatif dönemde İİAB uygulanan 126 parotidektomi hastası dahil edildi. Preoperatif İİAB sonucu olmayan, patoloji değerlendirmesi dış merkezde yapılan ve revizyon cerrahi uygulanan hastalar çalışma dışı bırakıldı. Çalışma için 28/03/2019 tarih ve E-19-2577 karar numarası ile etik kurul onayı alındı. Hastaların dosyaları retrospektif olarak tarandı. Hastaların preoperatif İİAB sonuçları, postoperatif son histopatolojik sonuçlar ile karşılaştırıldı.

Tüm İİAB biyopsileri,girişimsel radyologlar tarafından, ultrason eşliğinde ve lokal anestezi kullanmaksızın, 22 kalibrelik iğne ve 10cc'lik enjektörler kullanılarak yapıldı. Her kitle için farklı odaklardan birçok aspirasyon yapıldı. Aspirasyon içeriği lamlara 45 derece açı oluşturacak şekilde püskürtüldü. Bu amaçla incelenmek üzere 4-6 lam hazırlandı. Lamların üzerindeki aspirasyon materyali alkol ile fikse edildi ve papanicolaou yöntemi ile boyandı.Tüm İİAB incelemeleri, alanında deneyimli olan sitopatolog tarafından incelenip rapor edildi. Kesin histopatolojik tanı,benign ve malign olarak gruplandı. İİAB sonucu malignite, şüpheli malignite ve son histopatolojik tanısı malign olanlar pozitif olarak sınıflandırıldı. Diğer benign sonuçlar ise negatif olarak sınıflandırıldı.

İİAB ve son histopatolojik tanıları iyi huylu olanlar gerçek negatif; İİAB tanısı malign, son histopatolojik tanısı iyi huylu olanlar yalancı pozitif; İİAB ve son histopatolojik tanıları malign olanlar gerçek pozitif; İİAB tanısı benign ve son histopatolojik tanısı malign olanlar ise yalancı negatif olarak sınıflandırıldı. İİAB ve son histopatolojik sonuçlar karşılaştırılarak her iki yöntem için duyarlılık, özgüllük, doğruluk, pozitif ve negatif prediktif değerler hesaplandı. Elde edilen verilerin istatistiksel analizinde SPSS 20.0 (SPSS, Chicago, ABD) programı kullanıldı.

ÖzetGirişYöntem ve GereçlerBulgularTartışmaSonuçKaynaklar

Bulgular

İİAB ve histopatolojik incelemede toplam 126 hastadan 93'ü (%73,9) erkek, 33'u (%26,1) kadındı. Hastaların yaşları 19 ile 72 arasında değişmekte olup ortalama yaş 53.4'tü. İİAB sonuçları ise 25 hastada malign (%19,8), 91 hastada benign (%72,3), 10 hastada yetersiz materyalya da tanısal olmayan (%7.9) olarak raporlandı (Tablo 1). Son histopatolojik sonuçlar 27 hastada malign (%21,4), 99 hastada benign (%78.6)olarak raporlandı (Tablo 2). İİAB yetersiz materyal ya da tanısal olmayan olarak raporlanan hastalarda son histopatolojik sonuçlar 8 hastada benign, 2 hastada malign olarak raporlandı.

Tablo 1: Parotis kitlelerinin pre-operatif İİAB sonuçları

Tablo 2: Parotis kitlelerinin post-operatif histopatolojik sonuçları

Histopatolojik olarak malign tanısı konan 27 hastanın 18'inde (%66.6) İİAB malign olarak raporlandı. Histopatolojik olarak benign tanısı konan 99 hastanın 87'sinde (%87.8) İİAB ile benign olarak raporlandı. Toplam 126 hastanın İİAB sonuçları ele alındığında 87'sinin sonucu gerçek negatif, 4'ünün sonucu yalancı negatif, 18'sinin sonucu gerçek pozitif, 7'sinin sonucu yalancı pozitifti. On hastanın İİAB sonucu ise yetersiz olduğu için gruplandırılamadı.

ÖzetGirişYöntem ve GereçlerBulgularTartışmaSonuçKaynaklar

Tartışma

Layfield ve ark.[7] 1987 yılında yaptıkları bir çalışmada baş boyun tümörlerinin tanısından İİAB son histopatolojik tanı arasında % 58 oranında tutarlılık olduğunu bildirmişlerdir. İİAB her ne kadar uzun zaman önce tanımlanmış olsa da bu çalışmadan sonra popülerlik kazanmaya başlamıştır ve günümüzde rutin olarak gerçekleştirilmektedir. Parotis kitlelerinin tanısında İİAB, az sayıda komplikasyonu olan güvenli, kolay uygulanabilen, iyi tolere edilen, nispeten ağrısız ve ucuz bir tanı prosedürüdür.[8,9,10] En sık karşılaşılan komplikasyonlar ise kanama, yüz felci, akut parotit ve tümör ekimi riskidir. Çalışmamızda parotis İİAB sırasında ya da sonrasında hastalarda işlem ile ilişkili herhangi bir komplikasyon izlenmedi. Parotis kitlelerinin tanısında İİAB'nin değeri, mevcut literatür dikkate alındığında belirsizliğini korumaktadır.Tükrük bezlerinin heterojen yapıda olması, bazı yazarlar tarafından İİAB için bildirilen farklı duyarlılık ve özgüllük oranlarının bir nedeni olarak gösterilmiştir.[11] Bazı araştırmacılara göre pleomorfik adenom dışındaki parotis bezi tümörleri nadir görülmekte ve sitopatologlar parotis tümörlerinde uzmanlaşmış değillerse İİAB yanlış yorumlayabilmektedir. Bu nedenle İİAB'nin preoperatif dönemde kullanışlı olabileceğini ancak bunun cerrahi tecrübe ve intraoperatif bulguların önüne geçmemesi gerektiğini önermişlerdir.

İİAB'nin en önemli amacı, benign bir tümörü malign tümörden ayırmaktır. İİAB deneyimli bir klinisyen tarafından yapıldığında yüksek hassasiyete sahiptir. İİAB, parotis bezi tümörünün korteksini içermeli ve örnekler uzman sitopatologlar tarafından incelenmelidir.[11] Özellikle kistik lezyonlarda eğer örnek merkezden alınmış ve korteks içermiyorsa nekrotik materyal içerme olasılığı artar, bu da tanısal olmayan ya da yanlış negatif sonuçlara yol açar. Vigueret al.[11] yanlış negatif sonuç oranını azaltmak için tümördeki birkaç noktadan aspirasyon önerilir. Çalışmamızda İİAB'ler ultrason eşliğinde deneyimli radyologlar tarafından yapıldı ve uzman patologlar tarafından değerlendirildi.Literatürde parotis bezi İİAB için yetersiz materyal ve tanısal olmayan tanı oranı %2-10 olarak bildirilmiştir.[12,13,14] Çalışmamızda bu oran %7.9 olarak bulundu.

Duyarlılığın yuksek olması İİAB'nin malign hastaları doğru şekilde belirleyebildiğini, özgulluğün yuksek olması ise İİAB'nin benign hastaları doğru şekilde belirleyebildiğini gösterir. Bu iki parametrenin yuksek olması tanı testinin performansının da yuksek olduğu anlamına gelir. Literatürde bildirilen İİAB duyarlılık ve özgüllük değerleriduyarlılık için %38 ile %97 arasında,özgüllük için ise %81 ile %100 arasında değişmektedir.[8,12,13,15,16,17,18,19,20] Çalışmamızda duyarlılık %81, özgüllük %92.5 ve doğruluk %83.3 olarak bulundu (Tablo 3). Pozitif prediktif değer %72, negatif prediktif değer %95.6 olarak bulundu. Çalışmamızın sonuçları literatürde bildirilen sonuçlar ile uyumluydu.

Tablo 3: Benzer çalışmalarda bildirilen duyarlılık, özgüllük ve doğruluk sonuçları

Çalışmamız retrospektif olduğu için çeşitli kısıtlamalar mevcuttur. Birincisi, İİAB ve son histopatolojik değerlendirmelerinin farklı patologlar tarafından yapılmış olmasının sonuçların yorumlanmasında bazı farklılıklar meydana getirdiğive bunun da sonuçları etkilemiş olabileceğidir. Bu nedenle prospektif ve daha geniş hasta popülasyonlarını içeren ileri çalışmalara ihtiyaç vardır.

ÖzetGirişYöntem ve GereçlerBulgularTartışmaSonuçKaynaklar

Sonuç

Sonuç olarak İİAB, parotis bezi tümörlerinin preoperatif tanısındayüksek özgüllük oranına sahip, güvenli, ucuz ve kolay uygulanabilen bir yöntemdir. Bu nedenle parotis bezinde kitle ile başvuran hastalarda preoperatif İİAB'yi öneriyoruz.

Çıkar Çatışması Beyanı: Yazarlar çıkar çatışması olmadığını bildirmişlerdir.
Finansal Destek: Bu çalışma her hangi bir fon tarafından desteklenmemiştir.

ÖzetGirişYöntem ve GereçlerBulgularTartışmaSonuçKaynaklar

Kaynaklar

1) Ali, N. S., Akhtar, S., Junaid, M., Awan, S., &Aftab, K. (2011). Diagnosticaccuracy of fineneedleaspirationcytology in parotidlesions. ISRN surgery, 2011.

2) Mavec, P., Eneroth, C. M., Franzen, S., Moberger, G., &Zajicek, J. (1964). Aspirationbiopsy of salivaryglandtumours: I. Correlation of cytologicreportsfrom 652 aspirationbiopsieswithclinicalandhistologicfindings. Acta oto-laryngologica, 58(1-6), 471-484.

3) Schmidt, R. L., Hall, B. J., &Layfield, L. J. (2011). A systematicreviewand meta-analysis of the diagnostic accuracy of ultrasound guided coreneedlebiopsyforsalivaryglandlesions. Americanjournal of clinicalpathology, 136(4), 516-526.

4) Novoa, E., Gürtler, N., Arnoux, A., & Kraft, M. (2012). Role of ultrasound-guidedcore-needlebiopsy in theassessment of headandnecklesions: a meta-analysisandsystematicreview of theliterature. Head&neck, 34(10), 1497-1503.

5) Pfeiffer, J., &Ridder, G. J. (2012). Diagnosticvalue of ultrasound-guidedcoreneedlebiopsy in patientswithsalivaryglandmasses. International journal of oral andmaxillofacialsurgery, 41(4), 437-443.

6) Huang, Y. C., Wu, C. T., Lin, G., Chuang, W. Y., Yeow, K. M., &Wan, Y. L. (2012). Comparison of ultrasonographicallyguidedfine-needleaspirationandcoreneedlebiopsy in thediagnosis of parotidmasses. Journal of ClinicalUltrasound, 40(4), 189-194.

7) Layfield, L. J., Tan, P., & Glasgow, B. J. (1987). Fine-needleaspiration of salivaryglandlesions. Comparisonwithfrozensectionsandhistologicfindings. Archives of pathology&laboratorymedicine, 111(4), 346-353.

8) Ramírez-Pérez, F., González-García, R., Hernández-Vila, C., Monje-Gil, F., &Ruiz-Laza, L. (2017). Is fine-needleaspiration a reliabletool in thediagnosis of malignantsalivaryglandtumors?. Journal of Cranio-MaxillofacialSurgery, 45(7), 1074-1077.

9) Fakhry, N., Santini, L., Lagier, A., Dessi, P., &Giovanni, A. (2014). Fineneedleaspirationcytologyandfrozensection in thediagnosis of malignantparotidtumours. International journal of oral andmaxillofacialsurgery, 43(7), 802-805.

10) Sahai, K., Kapila, K., Dahiya, S., &Verma, K. (2002). Fineneedleaspirationcytology of minorsalivaryglandtumours of thepalate. Cytopathology, 13(5), 309-316.

11) Viguer, J. M., Vicandi, B., Jiménez-Heffernan, J. A., López-Ferrer, P., &Limeres, M. A. (1997). Fineneedleaspirationcytology of pleomorphic adenoma. An analysis of, 212, 786-794.

12) Zbären, P., Schär, C., Hotz, M. A., &Loosli, H. (2001). Value of fine-needleaspirationcytology of parotidglandmasses. TheLaryngoscope, 111(11), 1989-1992.

13) Stow, N., Veivers, D., &Poole, A. (2004). Fine-needleaspirationcytology in themanagement of salivaryglandtumors: An Australianexperience. ENT: Ear, Nose&ThroatJournal, 83(2).

14) Aversa, S., Ondolo, C., Bollito, E., Fadda, G., &Conticello, S. (2006). Preoperativecytology in themanagement of parotidneoplasms. Americanjournal of otolaryngology, 27(2), 96-100.

15) Longuet, M., Nallet, E., Guedon, C., Depondt, J., Gehanno, P., &Barry, B. (2001). Diagnosticvalue of needlebiopsyandfrozensectionhistologicalexamination in thesurgery of primaryparotidtumors. Revue de laryngologie-otologie-rhinologie, 122(1), 51-55.

16) Schelkun PM, Grundy WG. Fine-needle aspiration biopsy of head and neck lesions. J Oral Maxillofac Surg. 1991 Mar;49(3):262-267. [ Özet ]

17) Fulciniti F, Califano L, Zupi A, Vetrani A. Accuracy of fine needle aspiration biopsy in head and neck tumors. J Oral Maxillofac Surg. 1997 Oct;55(10):1094-1097. [ Özet ]

18) El Hag IA, Chiedozi LC, al Reyees FA, Kollur SM. Fine needle aspiration cytology of head and neck masses. Seven years' experience in a secondary care hospital. Acta Cytol. 2003 May-Jun;47(3):387-392. [ Özet ]

19) Köybaşıoğlu F, Özakkoyunlu S, Kocatürk S, Üzmez Önal B, Baş boyun kitlelerindeki ince iğne aspirasyon sitolojisi sonuçlarımız. KBB- Forum 2004; 3(2): 31-34. [ Tam Metin ]

20) Demir D, Akçam TM, Karakoç Ö, Öngürü Ö, Yetişer S. Baş ve boyun kitlelerinde ince iğne aspirasyon biyopsisinin tanısal değeri. KBBForum 2006;5:5-11. [ Tam Metin ]

ÖzetGirişYöntem ve GereçlerBulgularTartışmaSonuçKaynaklar