TONSİLEKTOMİ SIRASINDA UYGULANAN LOKAL ANESTEZİK TOKSİSİTESİ
Yöntem ve Gereçler
Olgu : 27 yaşında bayan hasta sık tekrarlayan akut tonsillitis ataklarının izlenmesi sebebiyle lokal anestezi altında tonsillektomi için tetkik edildi. Hastada allerji öyküsü ve sistemik hastalık hikayesi yoktu. Hastanın tam kan, tam idrar, kanama zamanı, pıhtılaşma zamanı normal olarak bulundu. Preoperatif 10 mg diazem ve 0.25 mg atropin sülfat IM olarak uygulandı ve premedikasyondan 1 saat sonra damar yolu serum fizyolojik ile açık olarak ameliyata alındı. Sol taraf paratonsiller bölgeye 1/100.000 epinefrin içeren lidokain dental iğne ucu ile infiltre edilirken, aspirasyon sırasında enjektörde kan görülmedi. Ancak henüz infiltrasyona yeni başlamışken sadece sol tarafta ani olarak başlayan generalize, tonik klonik konvülsiyonlar izlendi. İnfiltrasyona derhal son verildi. Hastaya IV 10 mg diazem uygulanarak konvülsiyonlar birkaç saniye içerisinde durduruldu ve hasta uyudu. Hastaya endotrakeal entübasyon yapıldı ve ambu ile oksijen verilerek anestezi ve reanimasyon kliniğine nakledildi. Daha sonra yapılan akciğer grafisi, kan gazları, rutin biyokimya analizleri ve bilgisayarlı beyin tomografisi normal olarak bulundu. Hastanın bilinci konvülsif ataktan 1 saat sonra açıldı. Sorgulanmasında daha önceden herhangi bir konvülsif atak geçirmediğini ve ailesinde nörolojik bir hastalığı olan kimse olmadığını bildirdi. Ertesi gün yapılan elektroensefalografi incelemesi normal olarak görüldü.Bulgular
Hastaya lokal anestezi yapılırken lokal anesteziğin infiltre edildiği sırada konvülziyonların başlaması, lokal anesteziğin sistemik komplikasyonu olarak yorumlanmıştır. Sol tarafa lokal anestezik infiltrasyonu sırasında aspirasyon yapıldığı halde enjektör içinde kan izlenmemesi muhtemelen dental iğne çapının çok küçük olması nedeniyledir.Tartışma
Lokal anestezi altında tonsillektomi güvenli ve etkin bir alternatif olarak bilinmektedir[1]. Literatürde bildirilen paratonsiller bölgenin lokal anestezisine bağlı komplikasyon olguları sınırlı sayıdadır. Perekest [2] lokal anestezi ile yapılan bir tonsillektomi hastasında fasiyal sinir nöriniti bildirmiştir. Stukalenko [3] paratonsiller bölgeye %1lik novakain infiltrasyonu sonucu farengeal mukoza nekrozu bildirmiştir. Skliut [4] novakainin anestezi amacı ile paratonsiller bölgeye enjeksiyonuna bağlı olarak gelişen beyin apsesi bildirmiştir. Gerasimenko [5] tonsillektomi öncesinde lokal anestezi sırasında hipoparatroidizm bulgularına benzeyen belirtiler bildirmiştir. Bu komplikasyon bildirilerinde kullanılan novakain maddesi bizim ülkemizde kullanılmamaktadır. Lokal anestezikler, olgumuzda izlendiği gibi, sistemik komplikasyonlara neden olabilmektedirler [6]. Lokal anesteziğe bağlı olarak Crean [7] geçici, Shenkman [8] kalıcı nörolojik defisit olguları bildirmiştir. Bu nedenle lokal anestezik ile yapılan cerrahilerde hasta monitorizasyonu yapılmalı, ayrıca entübasyon ve ventilasyon için gerekli hazırlıklar önceden yapılmış olmalıdır. Sonuç olarak tonsillektomi amacıyla paratonsiller bölgeye lokal anestezi uygulanması, bölgenin içerdiği önemli vasküler ve nöral yapılar nedeniyle her zaman ciddi komplikasyonlara açık bir yöntemdir.Kaynaklar
1) Bredenhamp JK, Abemayar E, Nackym PA, Ward PH. Tonsillectomy under local anesthesia; a safe and effective alternative. Am J Otolaryngol 1990: 11(1): 18-22 [ Özet ]
2) Perekest AI, Rokotoarinivo ZM. Neuritis of the facial nerve as a complication of local anesthesia and tonsillectomy. Vestn Otorhinolaryngol 1983:3: 77-8 [ Özet ]
3) Stukalenko AA. Necrosis of the pharyngeal mucosa after administration of %1 solution of novacaine. Vestn Otorhinolaryngol 1974:3: 100-1 [ Özet ]
4) Skliut IA, Kosenko UP. Brain abcess with an atypical course following paratonsiller injection of novacaine. Zh Ushn Nos Gorl Bolezn 1972: 32(2): 95-6 [ Özet ]
5) Gerasimenko NG, Zrazhva EZ. Clinical symptoms resembling hypoparatroidsm in anesthesia before tonsillectomy. Vestn Otorhinolaryngol 1973: 35(1). 103-4 [ Özet ]
6) Daublander M, Muller RL. The incidence of complications of local anesthesia in dentistry. Anesth Prog 1977: 44;132-41 [ Özet ]
7) Crean SJ, Powis A. Neurological complications of local anaesthetics in dentistry. Dent Update 1999:26; 344-9 [ Özet ]
8) Shenkman Z, Findler M, Lossos A, Baraks S, Katt J. Permanent neurological deficit after inferior alveolar nerve block: a case block. Int J Oral Maxillofac Surg 1996:25;381-2 [ Özet ]