COVID 19 SONRASI UZAMIŞ KOKU BOZUKLUĞU OLAN HASTALARIN KOKU TERAPİSİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ
1İzmir Katip Çelebi Üniversitesi, Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Kulak Burun Boğaz, İzmir, Türkiye2İzmir Katip Çelebi Üniversitesi, Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Enfeksiyon Hastalıkları, İzmir, Türkiye
3Acıbadem Hastanesi, Kulak Burun Boğaz Kliniği, Kulak Burun Boğaz, Eskişehir, Türkiye Amaç: Long-COVID'de koku ve tat alma disfonksiyonu sık görülen semptomlardır. Bu çalışmada long-COVİD semptomu olarak uzamış koku ve tat alma bozukluğu semptomu olan hastaları takip ettik ve koku terapisinin etkinliğini araştırmayı amaçladık.
Gereç ve Yöntemler: COVİD 19 enfeksiyonu sonrası 1 aydan uzun süren koku bozukluğu şikayeti ile başvuran hastalar çalışmaya dahil edildi. Hastalar koku ve tat duyusunu 0'dan 10'a kadar bir görsel analog skala (VAS) derecelendirildi. Hastalara gül, okaliptüs, limon, karanfil uçucu yağlarını içeren koku terapisi önerildi. 3 ay sonra kontrole çağrılarak koku terapisine uyumları sorgulandı ve koku ve tat kaybı tipi sorgulandı ve tekrar VAS aracılığıyla derecelendirildi.
Bulgular: Çalışmaya %63.6'sı (n= 21) kadın ve %36.4'ü (n=12) erkek 33 hasta dahil edildi. Koku terapisini (KT) 23 (%69.7) hasta ortalama 4.6±4.2 hafta uyguladı. 10 (%30.3) hasta hiç KT yapmamış,13 (%39.4) hasta 8 haftadan daha az ve 10 (%30.3) hasta da 8 hafta ve daha fazla süreyle uygulamıştır. KT uygulayan ve uygulamayan grupta tedavi öncesinde ve tedavi sonrasında koku VAS skorları (p= 0524 ,p=0.832) tat VAS skorları benzerdi (p= 0.630 , p=0.576).
COVİD 19 enfeksiyonu sonrası birinci ayda 26 (%78.8) hasta anosmi, 3(%9.1) hasta hiposmi, 4 (%12.1) hasta parosmi bildirmiş iken; üçüncü ayın sonunda 2(%6.1) hasta anosmi, 8(%24.2) hasta hiposmi, 12(%36.4) hasta parosmi bildirmiş, 11(%33.3) hasta da düzeldiğini ifade etmiştir.
Sonuç: Çalışmamızda, koku terapisi uygulayan hastalarda koku alma fonksiyonunda anlamlı bir artış gözlemlemedik. Bununla birlikte, COVID-19 hastalarında koku alma ve tat alma bozuklukları ile ilişkili semptomların zamanını ve kalıcılığını analiz eden ve tedavi yöntemlerini araştıran daha geniş çalışmalara ihtiyaç vardır.
Anahtar Kelimeler : Koku Terapisi, Long Covid, Parosmi, Anosmi, Tat Bozukluğu