TIKAYICI UYKU APNESİ SENDROMUNDA FARMAKOTERAPİLER

Dr. Alper CEYLAN, Dr. Fatih ÇELENK, Dr. Hakan TUTAR

Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, KBB Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye

Özet

Tıkayıcı uyku apnesi (TUA), sık karşılaşılan, özellikle kardiyovasküler sistem üzerindeki etkileri ile ciddi morbiditeye neden olan bir hastalıktır. CPAP (Continuous Positive Airway Pressure) oldukça etkili bir tedavi seçeneği olmasına rağmen, hastaların pek çoğu alternatif yöntemler aramaktadırlar. TUA tedavisinde pek çok ilaç üzerinde çalışmalar yapılmıştır. Bu ilaçların pek çoğu etkisiz bulunmuş ya da istenmeyen yan etkiler yaratmışlardır. TUA'nın patofizyolojisinin daha iyi anlaşılması ile ilaç tedavisinin belirli hastalarda fayda sağlayabileceği düşünülmektedir. Bu derlemede TUA tedavisinde etkili olabileceği düşünülen ilaçlar tartışılmaktadır.

Özet

Giriş

Tıkayıcı Uyku Apnesi
Tıkayıcı Uyku Apnesi (TUA) uyku sırasında tekrarlayan asfiksi ataklarına yol açan aralıklı üst havayolu tıkanıklıkları ile karakterize bir hastalıktır. Kapalı havayoluna karşı devam eden solunum eforu, negatif intratorasik basınç dalgalanmalarına sebep olur. Bunun sonucu gelişen bradikardi ve arteryel kan basıncındaki düşüş nedeni ile kardiak output azalır. Arteryel oksijen saturasyonunda genellikle düşme gözlenir. Apneler genellikle sempatik aktivitenin artması, taşikardi, arteryel kan basıncının yükselmesi ve uykudan uyanma ile sonlanır. Hava yolunda parsiyel tıkanma ya da solunumda tam kesilme olmadan (hipopne) azalmalar da uyanmaya yol açabilir. Uyku sırasında olan solunumsal olayların sıklığı TUA'nın şiddetini gösterir. Apne hipopne indeksinin (AHİ) saatte >5 olması TUA tanısı içi yeterlidir [1]; AHİ >15 olduğu durumlarda tedavi başlanmalıdır [2].

Hava yolu tıkanıklığına yol açan faktörler, hava yolu açıklığını sağlayan kuvvetler ve hava yolunun şekli ve boyutu ile ilişkilidir. Retrognati, makroglossi ve tonsil hipertrofisi olan hastalar, kapanma ihtimali daha yüksek olan dar hava yoluna sahiptir. TUA'nın boyun çevresi ve obezite ile güçlü bir ilişkisi bulunmaktadır [3]. Boyun çevresi 48 cm'den fazla olan olgularda uyku apnesi sıklığında 20 kat artış izlenmektedir [4]. Bazı hastalarda uyku pozisyonu da önemlidir. Hava yolunun supin pozisyonda yatarken kapanma ihtimali daha yüksektir. Statik kapanma kuvvetleri, özellikle diyaframda olmak üzere, oluşturulan negatif basınç ve hava akımının havayolu boyunca oluşturduğu dinamik kuvvetler ile etkileşir. Üst havayolunu değişik seviyelerde genişleten kaslar kapatmaya yol açan kuvvetlere karşı koyar. Bu kaslar dili öne doğru çeken ve hava yolunu stabilize eden yumuşak damak ve genioglossus kaslarıdır. Bu kasların tonusu uyanıklık ile karşılaştırıldığında uyku sırasında düşer ve apnelerin en fazla olduğu REM uykusunda en alt seviyeye iner [5]. Obez hastalarda azalmış oksijen rezervi ve artmış metabolizmanın neden olduğu uyku sırasında hava akımı ihtiyacındaki artış uyku apnesi riskini arttırmaktadır [6]. Solunum uyarısındaki düzensizlik periyodik solunum eforuna yol açarak TUA'yı kötüleştirebilir. Horlama titreşiminin, hava yolu basınç değişimlerini kompanse eden refleks arkının afferent uzantısına zarar verdiği kanıtlanmıştır [7]. Efektör kasların tonusu alkolün de içinde yer aldığı sedatif medikasyonlarla düşürülebilir [8] ve horlamanın fizyolojik travmasıyla kas liflerinde ve afferent sinirlerde kalıcı hasar oluşabilir [7].

Uykuda solunum bozukluklarının prevalansı orta yaşlı erkeklerde %4-6 arasında değişmektedir [9-11]. Bayanlar arasında prevalans iki-altı kat daha azdır [9-11]. Postmenopozal bayanlarda TUA'nın görülme sıklığı premenopozal bayanlara göre dört kat daha fazladır. Populasyon çalışmalarında hormon replasman tedavisi alan kadınlarda TUA riskinin azaldığı gösterilmiştir [12].

TUA büyük çoğunlukla horlamayla ilişkilidir [2]. Şikayetler arasında yetersiz uyku, gün içi uyku hali, zayıf konsantrasyon, azalmış libido bulunur ve TUA'sı olanların partnerlerine karşı davranışları olumsuz olarak değişir [13].

TUA'nın inme ve konjestif kalp yetmezliğinin arasında bulunduğu kardiyovasküler mortalite için risk faktörü olduğu düşünülmektedir [14]. Erkek cinsiyeti, obezite, hipertansiyon, insülin resistansı ve anormal lipidler TUA olan bireylerin ortak özelliklerindendir. TUA birkaç mekanizma ile kardiyovasküler hastalığa neden olmaktadır. Bunlardan en fazla dikkati çekeni hipertansiyondur [15-17]. TUA'lı hastalarda sistolik ve diastolik kan basıncında artış izlenmektedir [15]. Nokturnal uykunun bozulmasının sonucu olarak TUA'lı bireyler kompleks motor işlevleri yaparken zorluk yaşayabilirler. Bu durum trafik kazalarına neden olabilmektedir [2].

Kardiyovasküler risk ve TUA ile ilgili tartışmalara bakılmaksızın belirtileri olan hastalar mutlaka tedavi edilmelidir. En sık kullanılan tedavi CPAP'tır (continuous positive airway pressure) ve bu tedavinin yüksek oranda etkili olduğu gösterilmiştir.

Uyku Apnesi için Önerilen İlaç Tedavileri
Seks Hormonları
Uyku apnesi kadınlarda erkeklerden daha az sıklıkla görülmektedir. Kadınlar arasında uyku apnesi menopoz sonrasında öncesine göre daha sıktır ve populasyon çalışmalarında hormon replasman tedavisinin koruyucu olduğu gösterilmiştir [12]. Bu nedenle progesteron ve diğer seks hormonlarının uykuda solunum bozukluklarının medikal tedavisinde etkili olabileceği düşünülmektedir.

Progesteronun solunum uyarısını arttırdığı bilinmektedir [18]. Medroksiprogesteron sadece solunum uyarısını değil aynı zamanda diafragmatik ve üst havayolu tonusunu da arttırmaktadır [2]. Medroksiprogesteronun esas olarak santral apnesi olan bir hasta grubunda uykuda solunum bozukluğu olaylarının frekansını azaltabileceği gösterilmiştir [19]; santral apneler ventilasyonun uyarı yetmezliği sonucu oluşur ve solunumu uyarıcı ajanlarla düzelmesi beklenir. Bununla birlikte, çift-kör olarak yapılan bir çalışmada TUA'lı hastalarda medroksiprogesteronun pozitif etkisinin olmadığını gösterilmiştir [20]. Ayrıca hormon tedavilerinin ciddi yan etkileri kullanımlarını kısıtlamaktadır. Meme hassasiyeti, impotans, alopesi, hirşutizm ve tromboembolik hastalık oluşumu gibi yan etkileri bulunmaktadır.

Uyku apnesinin erkeklerde daha yaygın olmasının sebebi progesteronun koruyucu etkisinden değil, testosteronun uyku apnesi gelişme riskini arttırmasından kaynaklandığı da düşünülebilir. Testosteron erkeklerde uyku apnesini kötüleştirebilir [21,22]. Flutamid ile yapılan kısa dönem androjen blokajı erkeklerde uykuda solunum bozukluğunda herhangi bir iyileşme sağlamamıştır [23]. Zaten uyku apneli hastalarda testosteron seviyeleri normal uyku yapısındaki bozulma sonucu azalmıştır [24].

Asetazolamid
Asetazolamid karbonik anhidraz enzimini inbibe eder, metabolik asidoz oluşturur ve solunum uyarısını arttırır. Kontrollü olmayan çalışmalarda santral apneli hastalarda semptomları düzelttiği [25] ve TUA'lı hastaların dörtte birinde apne frekansını düşürdüğü gösterilmiştir [26]. Randomize, kontrollü bir çalışmada asetazolamid uyku apneli hastaların AHI'ini düşürmüştür [27]; AHI saatte 50 den 26'ya düşerek neredeyse yarılanmıştır (p<0.03). Fakat uyanma frekanslarında ve toplam uyku zamanında değişiklik olmamıştır. Hastalar tedavi sonrası kendilerini dinlenmiş hissetmemiş ve gün içi uyku hallerinde düzelme olmamıştır. Asetazolamid üç hastaya uzun dönem tedavi olarak önerilmiş ancak sadece bir hasta devam edebilmiştir. Diğer hastalarda ilacı kesmeye neden olan yan etkiler gelişmiştir; bir hastada tolere edilemeyen parestezi ve diğerinde nokturnal diürez olmuştur. Bu bilgilerden asetazolamidin uyku apneli hastalara yarar sağlamadığı sonucuna varılmıştır. Ayrıca asetozolamidin elektrolit seviyelerinde ve asit-baz dengesinde bozulma, sistemik asidozis ve hiperkapni gibi yan etkileri de bulunmaktadır.

Teofilin
Teofilinin santral yoldan solunumu uyarıcı etkisi vardır [28]. Santral apne tedavisinde kullanılmaktadır ve OSAS tedavisinde yararlı olabileceği düşünülmüştür. Üst hava yolu tonusunu etkilediği öne sürülmüştür; ayrıca aminofilinin diyafragmatik kontraktiliteyi arttırdığına dair kanıtlar vardır [29]. Teofilin ve aminofilin ile iki plasebo-kontrollü çalışma vardır. Teofilin çalışmasında, 12 hasta dahil edilmiş, tedavi ile plasebo arasında AHI'de herhangi bir fark bulunamamıştır [30]. Gece arteryel desaturasyonda azalma tespit edilmiştir. Fakat, bu görünür düzelmenin sebebi aktif tedavi sırasında bir saatten fazla azalma gösteren toplam uyku süresidir. Aminofilin çalışmasında plasebo ile karşılaştırıldığında aktif ilaç tedavisinde uykuda harcanan süre %24 daha azdır [31]. Apne frekansında düzelme izlenmemiştir. Daha yeni bir çalışma teofilini CPAP ile karşılaştırmıştır [32]. Teofilin ile gece solunum olaylarında azalma izlenmiş, fakat CPAP'ın çok daha etkin olduğu görülmüştür. Teofilin ile tedavi edilen hastaların toplam uyku süresinin daha kısa olduğu gözlenmiştir. Günümüzde TUA'da teofilin kullanımını destekleyen bir kanıt bulunmamaktadır [2].

Opiod Antagonistleri
TUA'lı hastaların beyin omurilik sıvılarında bazı opioid seviyelerinin arttığına dair kanıtlar vardır [33]. Bu seviyeler TUA nedeniyle başarılı bir şekilde opere edilen altı hastada azalmıştır [33]. On obez hastadan oluşan bir gecelik çalışmada opioid antagonisti olan nalokson, serum fizyolojik infuzyonuyla karşılaştırılmıştır [34]. Nalokson infüzyonuyla saatteki desaturasyon sayısında azalma olduğu gibi oksijen saturasyonundaki maksimum düşüşün de daha az olduğu görülmüştür. Uyku evrelemesi her hastaya yapılamamış, fakat yapılanlarda REM uykusu %80 azalmıştır.

Doksapram periferik olarak karotis cisminde, santral olarak solunum merkezinde solunum uyaranı olarak etki eder [2]. Opiodlerin solunumu baskılayıcı etkisini antagonize eder, fakat analjezik etkisini antagonize etmez. Dört hastadan oluşan bir çalışmada TUA'nın tedavi edilmesi için doksapram infüzyonu plasebo ile karşılaştırılmış; hastaların apne süreleri azalmış, fakat saatteki desaturasyonları değişmemiş ve uykusuz geçen sürede düzelme olmamıştır [35]. Kısa yarılanma süreleri ve intravenöz yolla verilme yönleri ile değerlendirildiğinde bu ajanların TUA tedavisinde kullanılmaları çok pratik değildir. Solunum bulgularındaki minör düzelmeler, yüksek opioid seviyelerinin TUA'nın şiddetine katkısının az olduğunu göstermektedir.

Uyarıcılar
Nikotin medulladaki solunum nöronlarına doğrudan etki ederek solunum uyarısını ve hipoglossal sinir deşarjını arttırır [36]. Nikotinin hava yolu stabilitesi üzerine olan etkisinin, solunum uyarısına olan etkisinden daha fazla olduğu ileri sürülmüştür ve TUA tedavisi için önerilmiştir. Uyku apneli beşi sigara içen veya içmiş olan sekiz hastadan oluşan bir çalışmada, nikotin sakızı uykunun ilk iki saatinde apne sayısını azaltmıştır [37]. Randomize bir çalışmada sigara içmeyen ve horlayan 20 hastaya (10'u bayan) transdermal nikotin ya da plasebo uygulanmış; horlamanın şiddeti aktif tedavi ile düzelirken apne sayısında bir değişiklik izlenmemiştir [38]. Bu çalışmada nikotin ile uyku kalitesi bozulmuş; uyumak için ilk latans süre yedi dakikadan 18 dakikaya uzamış ve toplam uyku süresi 33 dakika azalmıştır. Hastaların çoğunda belirgin gastrointestinal yan etkiler gelişmiştir. Tedavinin nikotin bağımlılığı yaratma riski TUA tedavisinde nikotinin kullanılmasını engelleyen en önemli nedendir ve tedavinin etkinliğini destekleyen veri yoktur.

Modafinil uykusuzluk sağlayan, kardiyovasküler semptomları ortaya çıkarmayan ya da şiddetlendirmeyen ve amfetamin benzeri yan etkileri olmayan bir ilaçtır [39]. Güvenlik sınırı geniş ve yan etki potansiyeli azdır. Narkolepsinin gün içi uyku halinde ve diğer uyku sendromlarının tedavisinde etkin bir şekilde kullanılmaktadır. Yapılan bir çalışmada düzenli CPAP kullanan fakat aşırı uyku halinden şikayetçi olan hastalarda modafinil kullanımı ile Epworth uykululuk skorunda ve uykululuk belirtilerinde anlamlı iyileşme sağlanmıştır . Fakat modafinilin objektif uykululuk ve uyku-latansı testlerine çok az etki ettiği izlenmiştir. Kan basıncı, nabız ve EKG bulgularında anlamlı bir değişiklik saptanmamıştır. CPAP ile birlikte kullanımı önerilmektedir. Modafinil TUA ile beraber seyreden uykusuzluk sendromlarında kullanılabilir.

Antihipertansif Ajanlar
Antihipertansiflerin sadece kan basıncını düşürmekle kalmayıp aynı zamanda mekanizması belirsiz olsa da apne frekansını azalttığına dair kanıtlar vardır. Randomize, plasebo kontrollü bir çalışmada hem β-adrenerjik antagonisti metoprololun ve hem de anjiotensin dönüştürücü enzim inhibitörü olan silazaprilin apne frekansını yaklaşık üçte bir azalttığı gösterilmiştir [40]. Silazapril ile yapılmış çalışmada da benzer sonuçlar elde edilmiştir [41]. Fakat antihipertansiflerin TUA'da yararlı etkilerinin olmadığını gösteren iyi düzenlenmiş ve rapor edilmiş çalışmalar da vardır. Randomize bir çalışmada silazapril orta şiddetli ile şiddetli TUA'lı 54 hipertansif erkek hastada plasebo ile karşılaştırılmış; hastaların kan basınçlarında ve REM-dışı uyku sırasındaki TUA'larında hafif bir azalma görülürken, REM uyku sırasındaki TUA'larında azalma görülmemiştir [42]. Bir diğer çalışmada hipertansiyonu ve TUA'sı olan 40 hasta, kan basıncı üzerine olan etkilerini karşılaştırmak için tek oral doz şeklinde atenolol 50 mg, amlodipin 5 mg, enalapril 20 mg hidroklorotiazid 25 mg ve losartan 50 mg'dan oluşan beş ajandan ikisiyle tedavi edilmiştir [43]. İlaçların hiçbiri TUA şiddetini azaltamazken ve gün içi rahatlığı sağlayamazken, atenolol kan basıncını düşürmede en etkili ajan olarak tespit edilmiştir. Üçüncü bir çalışmada, bir başka β-adrenerjik antagonisti olan seliprolol TUA şiddetini azaltmamıştır [44]. Tüm sonuçlar bir arada değerlendirildiğinde antihipertansiflerin TUA şiddetini azaltmasındaki etkinliği halen şüphelidir; fakat bozulmaya yol açtığını gösteren bir kanıt yoktur, dolayısıyla TUA'lı hastalarda hipertansiyonun tedavisi önerilmelidir.

Klonidin
Klonidinin ve trisiklik antidepresanların REM uykusunu baskıladığı gösterilmiştir [45]. İlacın TUA üzerindeki etkileri sekiz hastadan oluşan plasebo kontrollü bir çalışma ile değerlendirilmiş, AHİ'de toplam düzelme olmamıştır ve en düşük oksijen saturasyonunda istatistiksel olarak artış olurken, bu durumun klinik olarak önemli olmadığı görülmüştür [46]. Hastaların sadece ikisinde REM uykusu tamamen baskılanmıştır. REM uykusu baskılanmayan hastaların REM süresindeki AHİ'leri paradoksik olarak artmıştır. REM-dışı uykuda apne frekansı üzerinde etkisi olmamıştır. Klonidin tedavisinden sonra gün içi semptomlarda düzelme izlenmemiştir. Bu çalışma klonidinin TUA için etkili bir tedavi olmadığını göstermektedir.

Trisiklik Antidepresanlar
Trisiklik antidepresanlar horlamanın en kötü ve TUA'nın en uzun olduğu dönem olan REM uykusunda geçen süreyi kısaltır. Protriptilin, bazı horlama ve TUA hastalarında sınırlı iyileşme sağlamıştır [47,48]. Bu ajan sedatif değildir. Total apne sayısını azaltır fakat paradoksal olarak hipopne sayısını arttırır. Bu etki muhtemelen ilacın farengeal dilatatör kaslara düzenleyici nöral çıkışı arttırmasıyla oluşur [49]. Bazı hastalarda uykuda düzelme sağlamadan gün içi uyanıklığa neden olur; bu etkisinin antidepresan etkisine bağlı olarak geliştiği düşünülmektedir. Ne yazık ki proptriptilinin antikolinerjik özelliklerinden dolayı yan etkileri vadır. Üriner yan etkiler, ağız kuruluğu, konstipasyon ve impotans görülür. Libido azalması, konfüzyon, ataksi de görülebilir [47]. Bunlar orta ve ileri yaş erkek hastalar için kabul edilemez etkilerdir. Gece kabus görmeler olabilir. Bu nedenlerden dolayı ilacın horlamayı azaltıcı etkisine karşın sınırlı kullanımı vardır. Horlayan bayanlarda kısa süreli kullanım önerilebilir.

Serotonin
Hipoglossal sinir serotonin ile in vivo depolarize olur [50]. Medüller rafeden hipoglossal sinir motor nöronlarına, uyanıklıktan REM-dışı uykuya doğru azalan ve REM uykuda en aza inen tonik-serotonerjik giriş vardır [51]. Sıçanlarda hipoglossal çekirdeğe doğrudan serotonin uygulanırsa, serotonin verildiği sürece tonik aktivitede artış olur [52]. Bu bulguyu insanlarda TUA tedavisinde denerken bazı zorluklar vardır. Serotonin kan beyin bariyerini geçemez, dolayısıyla serotoninin kendisi tedavi için iyi bir seçenek değildir. Değişik alanlarda ve değişik hayvan modellerinde serotoninin genioglossus aktivitesini arttırmadığı, aksine presinaptik reseptörler üzerinde etkili olan oto-regülatör mekanizmayla azalttığı gösterilmiştir [53]. Benzer şekilde serotonin antagonisti ondansetronun tıkayıcı apne frekansını artırması beklenmektedir; TUA'lılarda ondansetron ile ilgili yapılan bir çalışmada herhangi bir etki gösterilememiştir [54].

Bugüne kadar TUA'sı için serotonin agonisti ile ilgili çalışma yapılmamıştır. Bununla birlikte SSRI'lar (selective serotonin reuptake inhibitors ) ile ilgili veriler vardır. Paroksetinin sağlıklı bireylerde uyanıkken genioglossus aktivitesini arttırdığı gösterilmiştir [55]. Serotonerjik medüller rafe çekirdekleri uyanıkken en aktiftir ve serotonin geri alımını inhibe ederek büyük etki oluşturması beklenir. Uyku sırasında ve özellikle REM uykusunda bu nöronlar daha az aktiftir, salınan serotonin seviyeleri daha azdır ve geri alımı engellemek daha etkili bir yol gibi görünmektedir. Bir çalışmada TUA tedavisinde fluoksetin, protriptilin ile karşılaştırılmış; fluoksetinin AHI'ni 57'den 34'e düşürerek apneyi kontrol etmede protriptilinden daha etkili bulunduğu belirtilmiştir [56]. REM uyku sırasında AHI'nde değişiklik izlenmemiştir. Paroksetinin TUA üzerine olan etkisinin değerlendirildiği bir çalışmada apne frekansında toplam 25'ten 18'e düşme izlenmiştir [57]. REM-dışı uykuda apne sayısında %35 azalma olmuş, fakat REM uykuda frekansta bir değişiklik olmamıştır. TUA ile ilişkili gün içi belirtilerin şiddetinde bir azalma olmamıştır.

Serotonin agonistleri, en azından teorik olarak hava yolu dilatörlerinin tonusunu REM uykuda bile arttırabilmeleri nedeniyle geri alım inhibitörlerinden daha etkili olabilirler [2]. Santral etkili serotonin ilaçları doğrudan hipoglossal çekirdek ve siniri uyarmak amacıyla deneysel olarak kullanılmıştır. Apne sıklığında iyileşme ve solunumun stabilizasyonunu sağlarlar, fakat global sinir sistemi uyarısı yapmaları kullanımlarının önüne geçmiştir.

Metabolik ve Endokrin Bozukluklarda İlaç Tedavisi
Kilo verme özellikle farengeal hava yolunu çevreleyen yağ dokuda azalmaya neden olarak üst hava yolu kesitsel alanını arttırabilir ve bazı bireylerde TUA'yı düzeltebilir [58].

Obezite tedavisinde diyete ve egzersize ek olarak kullanılan ilaçların kısıtlı rolü vardır. Orlistat bir lipaz inhibitörüdür ve diyetteki yağların sindirimini ve emilimini azaltır. Emilmez ve sistemik yan etkisi yoktur. Yağlı gaitaya, sık defekasyona ve yağda eriyen vitaminlerin emilim bozukluğu gibi yan etkilere yol açar. Orta dereceli kilo kaybı oluşturur. Sibutramin amfetaminden farklı bir anoreksiandır ve bağımlılık potansiyeli yoktur. Sibutramin noradrenalin, serotonin ve daha az olmak üzere dopaminin geri alımını inhibe eder; tokluk hissini sağlar ve orlistat ile aynı ölçüde kilo kaybı oluşturur. Hipertansiyona neden olabileceğinden TUA'da dikkatle kullanılmalıdır. Kontrol altında olmayan hipertansiyon hastalarında kontrendikedir.

Hipotiroidizm ve TUA'da letarji, obesite ve hipersomnolans gibi benzer klinik bulgular vardır [59]. Hipotiroidizm TUA için bir risk faktörüdür. Tıkayıcı uyku apneli hastalardaki çalışmalarda hastaların %3'ünde tiroid fonksiyon bozukluğu bulunmuştur [60,61]. Tiroksin ile tedavi bu hastaların TUA'sını düzeltebilir [59,62]. Tiroksin replasman tedavisinin bir diğer yararlı etkisi kilo kaybı olabilir; fakat hastalarda kilo kaybı olmadan da TUA düzelebilir; bu durumun üst havayolu dilatörlerinin aktivasyonu ile artmış ventilasyon uyarısı sonucu geliştiği düşünülmektedir [62].

Akromegali, kraniyofasiyal anormallikler, makroglossi ve larengeal dokulardaki kalınlaşma yoluyla TUA yatkınlığı yapar [63]. Büyüme hormonu seviyesinin normale gelmesi, anatomik anormalliğin devam etmesine rağmen, muhtemel hava yolu tonusunu artırıcı ve solunumsal uyarıcı etkisi nedeni ile TUA'da düzelme olabilir [64,65]. Fakat hastalığın tedavisinin apne üzerine olan etkisi kesin değildir.

Sonuç
TUA'lı hastaların en azından bir kısmında duruma göre ilaç tedavisi kullanılabilir. Günümüzde, TUA'da en etkili tedavi seçeneği CPAP'tır. Sınırlı sayıda hastada tiroksin replasmanı, akromegalinin ve obezitenin tedavisi oldukça önemlidir. CPAP'ı tolere eden ve gün içi semptomlarda düzelme hissetmeyen seçilmiş bireylerde gün içi uyku halinin diğer sebeplerinin ekarte edildiği varsayılırsa modafinil yararlı bir ilave tedavi olabilir.

TUA'yı doğrudan ilaç ile tedavi etme çabaları hayal kırıklığıyla sonuçlanmıştır. Asetazolamid gecedeki apne frekansını azaltır, fakat kabul edilemez yan etkileri vardır. Solunum uyarısını arttırma umuduyla verilen ilaçların uyku kalitesini düşürdüğü gösterilmiştir. Antihipertansiflerin AHI üzerinde çok az etkisi olabilir, fakat bu uyumlu bir bulgu değildir ve belirtiler üzerine az etkisi var gibi görülmektedir. SSRI toplamda apne frekansını azaltabilir, fakat apnelerin daha çok görüldüğü REM uykusu sırasında etkisizdir. Gün içi semptomları düzelttikleri veya TUA'nın uzun dönem risklerini azalttıkları gösterilmemiştir. Serotonin agonistlerinin daha etkili olabileceği düşünülse de etkinliklerini gösteren yayınlanmış çalışma yoktur.

Günümüz için CPAP halen TUA için etkin tedavi seçeneğidir. Üst hava yolu nörofarmakolojisinin daha iyi anlaşılması ile birlikte , en azından bazı TUA'lı hastalarda ilaç tedavisinin gerçekçi bir alternatif olması umut edilmektedir.

Giriş