DENEYSEL MİRİNGOSKLEROZDA TİMPANOMETRİ DEĞİŞİKLİKLERİ

Özet

Yöntem ve Gereçler: 20 adet kobay kulağında bilateral timpan membran anterior kadranlarında multipl perforasyonlar oluşturuldu. İşlem öncesi tüm deneklere ve 6 hafta sonrası miringoskleroz gelişmiş olanlara timpanometrik değerlendirme yapıldı.

Bulgular: 16 adet timpanik zarda miringoskleroz gelişti. Bu kulaklarda orta kulak kompliansları ve hacimleri işlem öncesi değerleri ile karşılaştırıldığında anlamlı derecede azalma görüldü.

Sonuç: Miringoskleroz gelişmiş bir zarda timpanometride komplians azalır. Timpan membran ve orta kulak mobilitesini azaltan diğer patolojilerde de benzer timpanometri sonuçları elde edilebilir. Bu orta kulak patolojileri değerlendirilirken, miringoskleroz varlığı durumlarında test sonuçlarının etkilenebileceği unutulmamalıdır.

Giriş

Bu çalışmada, TM'da deneysel miringoskleroz (MS) oluşturularak timpanometri üzerine etkileri gösterilmiştir.

Yöntem ve Gereçler

Tüm kulaklara düşük frekanslı (226 Hz.) prob ton ‘AZ-26 İnterakustik' marka timpanometri cihazı ile timpanometrik değerlendirme yapıldı. 50 mg/kg Ketamin HCl İ.M. (Ketalar flakon 10ml, Parke-Davis) ve 15 mg/kg Xylasine HCl İ.M. (Rompun flakon 10 ml, Parke-Davis) ile genel anestezi sağlandı. Zeis–Opmi MD marka cerrahi mikroskop ile TM'ların anterior kadranlarında pik yardımı ile perforasyon oluşturuldu.

Tüm kobaylara haftalık otomikroskopik muayene yapılarak zar iyileşmesi izlendi. MS oluşumunu hızlandırmak ve artırmak amacı ile perforasyonları kapanan deneklerin TM'larında, 2-4 kez reperforasyon oluşturuldu. Altıncı hafta sonunda eter anestezisi ile otomikroskopik ve timpanometrik değerlendirme yapıldı. Tüm perforasyonların kapandığı gözlendi. Otomikroskopik muayenede gözle görülen miringosklerotik plak varlığı MS olarak kabul edildi [2,3]. Plakların tümü pars tensada izlendi.

İstatistiksel değerlendirme için SPSS 10.0 paket programı ile tanımlayıcı ve komperatif analiz testleri kullanıldı. 0.05 ve altındaki p değerleri anlamlı kabul edildi.

Bulgular

Orta kulak hacimleri 0.16-0.18 ml (ortalama 0.172) arasında değişiyordu. Deney sonrası orta kulak hacimleri 0.13-0.15 ml (ortalama 0.141) olarak elde edildi. MS oluşturulmadan önce elde edilen orta kulak kompliansları 0.05-0.12 ml arasında değişiyordu (ortalama 0.0975). MS oluşturulmuş kulakların komplians değerleri 0.03-0.04 ml arasındaydı (ortalama 0.0333). Her iki grup istatistiksel olarak karşılaştırıldığında anlamlı derecede orta kulak hacimlerinde ve kompliansta azalma gözlendi (p<0.05).

Tartışma

Timpanometri, dış kulak yoluna hava basıncı uygulanarak orta kulak ve TM hareketliğinin ölçülmesi esasına dayalı objektif bir testtir. Orta kulak ve TM'daki hareketlilik (komplians) ölçülerek bu yapıların fonksiyonu hakkında bilgi elde edilir. Basınç değişiklikleri (dekaPascal = daPa) sırasında normal bir kulakta, kulak zarı ve orta kulak yapılarının maksimum derecede mobilite kazandıkları anda, timpanogram eğrisinde bir tepe noktası elde edilir. Maksimum kompliansın elde edildiği bu nokta, dış kulak ve orta kulak basınçlarının eşit olması nedeniyle kulak zarının en hareketli olduğu basınç miktarını gösterir. 1969'da Liden tarafından tanımlanmış ve 1970'de Jerger tarafından sınıflandırılmıştır. Buna göre 3 tip timpanogram eğrisi vardır: Tip A: Orta kulak basıncı ve kulak hareketliliği normaldir. Tepe noktası 0 daPa'da ortaya çıkar. Tip As: Çok düşük amplitüdlü tepe noktası vardır. Tip Ad: Çok yüksek amplitüdlü tepe noktası alınır. Tip B: Flat tip denilen düz timpanogram eğrisidir. Tip C: Eğrinin piki negatif basınç bölgesinde alınır [4].

MS'lu bir kulakta timpanometri değerlerinde amplitüdde azalma; Tip As eğrisi görülür. Bunun dışında iletim sisteminde direnç olan herhangi bir durumda da As tipi eğri elde edilir. Kemikçik zincirde fiksasyon, otoskleroz, timpanoskleroz ve bazı orta kulakta sıvı varlığı durumlarında düşük tepe noktalı Tip As timpanometri eğrisi elde edilebilir [1,5]. Timpan membran ve orta kulak mobilitesini azaltan patolojiler araştırılırken, MS varlığının timpanometri sonuçlarını etkileyeceği göz önünde bulundurulmalıdır. Timpan membranda MS bulunan birhastada orta kulakta efüzyon varlığını gösterme amaçlı timpanometrik değerlendirme yapıldığında, As tipi timpanometri eğrisi elde edilirse, bu düşük tepe noktalı timpanometri eğrisinin efüzyona ya da zar mobilitesinin azalmasına bağlı olduğuna karar vermek güçtür. Timpanometrinin sensitivite ve spesifitesi çeşitli yayınlarda sırasıyla %96 ve %92 [6], %93 ve %94 [7] oranında bulunmuştur.

Kazıkdaş ve arkadaşları [8], yaptıkları bir deneysel çalışmada miringosklerotik plakların timpanometride amplitüd azalmasına neden olduğunu göstermişlerdir. Efüzyonlu otitis media tanısı ile uygulanan ventilasyon tüplerinin iyileşme döneminde miringoskleroza yol açtığı ve rekürren efüzyon şüphesi bulunan hastalarda, timpanometrik değerlendirmenin tanısal yanlışlara neden olduğu sonucuna varmışlardır. Birden fazla patolojinin bulunduğu kulaklarda timpanometrinin tek bir patolojiye ait bilgi veremeyeceğini, bu nedenle sonucun yanıltıcı olacağını belirtmişlerdir. Aynı çalışmada, miringosklerotik plak büyüklüğü ile timpanometrik değişiklikler arasında korelasyon olmadığı gösterilmiştir. Bu konudaki benzer çalışmalarında, MS ve efüzyonlu otit gibi multipl patolojinin bulunduğu kulaklarda otomikroskopi ve timpanometri ile doğru tanının konamayacağı belirtilmiştir [9].

Bizim çalışmamızda, MS'un, TM mobilitesini azaltarak timpanometri eğrisinde neden olduğu değişiklikleri göstermek amacı ile 16 MS oluşturulmuş kobay kulağında timpanometrik değerlendirme yapıldı. MS oluşmadan önce elde edilen komplians değerleriyle, MS oluşturulduktan sonra elde edilen komplians değerleri arasında anlamlı fark bulundu. Sklerotik plak varlığı zar mobilitesini azalttığından düşük amplitüdlü As tipi timpanogram elde edildi. As tip eğrinin bulunabileceği diğer patolojiler; iletim sisteminin etkilendiği durumlardır: Timpanoskleroz, orta kulakta sıvı varlığı veya otoskleroz gibi durumlarda benzer timpanometrik bulgular elde edilir. Efüzyonlu otit şüphesiyle izlenen bir hastada MS varlığı timpanometri eğrisini etkileyebileceğinden, efüzyon olmayan bir kulakta yanlış pozitif tanı koydurabilir. Daha önceki tüp girişimi nedeniyle MS oluşmuş bir kulakta hastanın öyküsü ve otoskopik muayene yardımcı olacaktır.

Sonuç

Kaynaklar

1) Akyıldız N. Kulak hastalıkları ve mikrocerrahisi 1: Otitis media. Timpanoskleroz. Bilimsel Tıp Yayınevi. Ankara, 1998. Sayfa 461-472

2) Karlıdağ T. İlhan N, Kaygusuz İ, Keleş E, Yalçın Ş. Comparison of free radicals and antioxidant enzymes in chronic otitis media with and without tympanosclerosis. Laryngoscope 2004; 114. 85-89. [ Özet ]

3) Özel BF, Yasan H, Çiriş M, Doğru H, Çandır Ö. Miringoskleroz gelişimi ve kulak zarı perforasyonu iyileşmesi üzerine farklı ajanların etkileri. KBB Forum 2005; 4(3). 123-127 [ Tam Metin ]

4) Katz J. Clinical audiology: Fowler CG, Shanks JE. Tympanometry. Bölüm 12. Lipincott Williams & Wilkins, Philedelphia, 5. Baskı, 2002. Sayfa 175- 205.

5) Çelik O. Kulak burun boğaz hastalıkları ve baş boyun cerrahisi: Hızalan İ. Efüzyonlu otitis media. Bölüm 1.8. Turgut Yayıncılık ve Ticaret A.Ş.1. Baskı, İstanbul, 2002. Sayfa 116-142

6) Kemaloglu YK, Beder L, Sener T, Goksu N. Tympanometry and acoustic reflectometry in ears with chronic retraction without effusion. Int J Pediatr Otorhinolaryngol 2000;55:21-27. [ Özet ]

7) Takata GS, Chan LS, Morphew T, Mangione-Smith R, Morton SC, Shekelle P. Evidence assessment of the accuracy of methods of diagnosing middle ear effusion in children with otitis media with effusion. Pediatrics. 2003 Dec;112(6 Pt 1):1379-1387. [ Özet ]

8) Kazikdas KC, Serbetcioglu B, Boyraz İ; Tugyan K, Erbil G, Yilmaz O, Onal K. Tympanometric changes in an experimental myringosclerosis model after myringotomy. 2006 Otology & Neurotology, Inc. Volume 27(3), April 2006, 303-307. [ Özet ]

9) Cagdas KK. The role of experimental myringosclerosis in interpretation of tympanograms and its possible clinical implications. Med Hypotheses. 2005;64(6):1132-1134. [ Özet ]