ALERJİK RİNİTLIİ ÇOCUKLARDA TEDAVİ UYUMUNUN YAŞAM KALİTESİ VE RUH SAĞLIĞI ÜZERİNE ETKİLERİ
1Mardin Artuklu Üniversitesi Tıp Fakültesi, Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları, Mardin, Türkiye2Diyarbakır Çocuk Hastalıkları Hastanesi, Çocuk Alerji ve İmmünoloji, Diyarbakır, Türkiye Amaç: Bu araştırmanın amacı, alerjik rinitli (AR) çocukların tedaviye uyum düzeylerinin uyku ve diğer psikiyatrik belirtilerle ilgili yaşam kalitelerini nasıl etkilediğini belirlemektir.
Materyal ve Metod: Çalışmaya Çalışmaya alerjik rinit tanısı ile takip edilen 8-18 yaş arası 67 çocuk ve sağlıklı çocuk polikliniğine başvuran 67 sağlıklı çocuk dahil edilmiştir. Ebeveynler Güçler ve Güçlükler Anketi'ni, çocuklar ise Durumluk-Sürekli Kaygı Envanteri, Çocuklar için Yaşam Kalitesi Ölçeği, Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi ve Morisky İlaç Uyum Ölçeği'ni doldurdu.
Bulgular: AR grubunda SDQ toplam puanı, akran sorunları ve duygusal semptomlar alt ölçek puanları anlamlı derecede yüksek, sosyal beceriler puanı ise düşüktü (p<0.001). PedsQL ölçeğinde, duygusal işlevsellik ve toplam puan hariç tüm alt ölçekler AR grubunda anlamlı olarak daha düşüktü (p<0,05). Uyku toplam puanı AR grubunda anlamlı olarak daha yüksekti (p=0,002). MMAS-8 puanına göre AR grubu iki alt gruba ayrılmıştır; düşük uyum grubunda duygusal belirtiler, davranış sorunları ve SDQ toplam puanları arasında negatif korelasyon, fiziksel sağlık, duygusal ve psikososyal işlevsellik ve MMAS-8 arasında pozitif korelasyon bulunmuştur (p<0,05). Uyku skoru ile MMAS-8 arasında negatif bir korelasyon vardı (p=0.011). İlaç kullanım türüne göre sadece MMAS-8 skorlarında anlamlı bir fark bulunmuştur; montelukast grubunda ilaç uyumu inhale steroid grubuna göre anlamlı olarak daha yüksektir (p=0.009).
Sonuç: Sonuç olarak, alerjik rinitli çocuklarda tedaviye uyumun azalmasının çocukların yaşam kalitesini, uyku kalitesini ve sosyal ve psikolojik işlevselliğini olumsuz etkilediğini gözlemledik. Bu durum, alerjik rinitli çocuklarda tedaviye uyumu artırmak ve uyku kalitesini iyileştirmek için yapılandırılmış müdahale programlarının geliştirilmesinin önemini vurgulamaktadır.
Anahtar Kelimeler : Alerjik rinit, çocuk, tedavi uyumu, yaşam kalitesi