GERİATRİK VERTİGOLU HASTALARDA ETYOLOJİK DAĞILIMIN PSİKOJENİK SEMPTOMLAR VE İŞLEV KAYIPLARI İLE İLİŞKİSİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
1Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi, KBB Anabilim Dalı, Denizli, Türkiye2Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı, Denizli, Türkiye Amaç: Bildiğimiz kadarıyla, Türkiye'de geriatrik vertigolu hasta profilinin değerlendirildiği bir araştırma bulunmamaktadır. Bizde bu araştırma ile vertigo kliniğimizde takip edilen geriatrik hasta grubunun etiyolojik gruplardaki dağılımını ve bu gruplar arasındaki psikiyatrik semptomlarla, işlev kayıplarını değerlendirmeyi amaçladık.
Yöntem ve Gereçler: Çalışmaya, 65 yaş ve üzeri 105 hasta alınmıştır. Hastaların tanıları ‘periferik, santral, sistemik ve psikojenik' olarak dört farklı grupta toplanmıştır. Bu grupların dışında nonspesifik ve komorbit tanılı hasta grupları da oluşturulmuştur. Her grup psikojenik semptomların değerlendirilmesinde kullanılan Scl-90 R olarak da bilinen belirti tarama testi sonuçları ve yaşam kalitesi ölçeği olarak kullanılan ‘baş dönmesi engellilik envanteri (DHI) ' ile karşılaştırılmıştır.
Bulgular: Hastaların yaş ortalaması 70,46'ydı (SD: 5.03). Bu hastaların 72'si kadın (%68), 33'ü erkek hastaydı (%32). 23 (%22) hastanın birden fazla tanısı (komorbit) mevcuttu. Tüm gruptan komorbit hastalar çıkarıldıktan sonra, 40 hasta (% 48.8) periferik vertigo, 22 hasta (%26.8) tanı almayan , 11 hasta (%13.4) santral vertigo, 8 hasta (%9.8) sistemik vertigo ve 1 hasta (%1.2) psikojenik vertigo olarak değerlendirilmiştir. Periferik vertigo tanılı hasta grubunun diğer tanı gruplarıyla karşılaştırıldığında Scl-90 R de ve DHI'da anlamlı farklılık gözlenmemiştir (p>0.05). Santral vertigo tanılı hasta grubunun diğer tanı gruplarıyla karşılaştırıldığındaki sonuçları da istatistiksel olarak (p>0.05) anlamlı bulunmamıştır. Ancak Scl-90 R de; birçok psikiyatrik parametre Cohen'nin etki değeri hesaplamasında yüksek bulunarak bu yönde bir eğilim saptanmıştır. Bu durum DHI'nin emosyonel parametrelerine de yansımış ve Scl-90 R verilerini desteklemiştir.
Sonuç: Santral tanılı grubun diğer gruplara göre fiziksel alanda daha az engelliliğe sahipken, daha fazla psikojenik semptom ve emosyonel engellilik eğilimi gösterdikleri düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler : Yaşlılık, baş dönmesi, psikiyatrik belirtiler, işlevsellik