RİNOREYE TANISAL YAKLAŞIM VE TEDAVİ PLANLAMASI
1Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi, Radyoloji AD, Adana, Türkiye2Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi, KBB AD, Adana, Türkiye
3Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi, Beyin Cerrahisi AD, Adana, Türkiye Giriş: Beyin omurilik sıvısı (BOS) fistüllerinin tanı ve tedavisine yaklaşım hem radyolog hem de klinisyen için önemli bir problemdir. Bu çalışmada BOS fistülünden klinik olarak kuşkulanılan olgularda BT sisternografi bulguları değerlendirilmiş ve literatür bilgileri gözden geçirilerek rinore olgularında tanısal algoritma ve tedavi yaklaşımı sunulmuştur.
Yöntem ve Gereçler: Klinik olarak rinore şüphesi bulunan ve BT sisternografi yapılan 30 hasta retrospektif olarak değerlendirildi. Lomber ponksiyonla subaraknoid mesafeye kontrast verimini takiben naziondan dorsum sellaya dek 1mm kesit kalınlığıyla koronal planda BT görüntüleri elde olundu. BT sisternografide kemik defektinden direkt kontrast madde geçişinin gösterildiği BOS yolunun gösterilmesi, ya da indirekt olarak defekt komşuluğundaki sinüste kontrast madde göllenmesi BOS fistülü için pozitif bulgu olarak kabul edildi.
Bulgular: Çalışmada 17'si kadın 13'ü erkek 30 hasta değerlendirildi. Yirmi hastada (%66.6) travma, 1 hasta (%3.3) operasyon öyküsü vardı. 1 hasta (%3.3) konjenital sefalosel ve kemik defekti, 1 hastada travmatik sefalosel (%3.3), 1 hastada (%3.3) boş sella saptandı. Altı hastada ( %20) etiyolojik neden bulunamadı ve idiopatik kabul edildi. Onüç hastada (%43,3) kemik defekti ve BOS fistülü izlenirken, 9 hastada (%30) sadece kemik defekti izlenip BOS fistülü gösterilemedi. 8 hastada (%26,6) ise kemik defekti ve BOS fistülü gösterilemedi. BT sisternografi ile BOS fistülü gösterilen 4 hastada (%13,3) endoskopik cerrahi onarım, 5 hastada (%16,6) kraniotomi ve duraplasti yapıldı.
Sonuç: BOS fistüllerinde defektin doğru lokalizasyonu belirlemek özellikle nazal endoskopik cerrahide önemlidir. Defekt lokalizasyonun tam olarak belirlenmesi cerrahinin planlanmasını kolaylaştırır ve dural onarım şansını artırarak rekurrens riskini azaltır. Gereksiz ve başlangıçta invaziv tetkiklerden kaçınmak için pratik ve kolay uygulanabilir tanısal algoritma gereklidir.
Anahtar Kelimeler : Rinore, BT sisternografi, Tanısal yaklaşım