COVİD-19 HASTALARINDA KOKU VE TAT BOZUKLUĞU VE ODYO-VESTİBÜLER SEMPTOMLAR
1Ege University Faculty of Health Sciences, Department of Audiology, Izmir, Turkey2University of Health Sciences, Kayseri City Training and Research Hospital, Audiology and Speech Pathology Department, Kayseri, Turkey
3Ege University Medical Faculty, Department of Physical Medicine and Rehabilitation, Izmir, Turkey
4University of Health Sciences, Kayseri City Training and Research Hospital, Department of Otorhinolaryngology and Head and Neck Surgery, Kayseri, Turkey Amaç: Bu çalışmanın amacı, hastanede yatarak veya evde tedavi alan COVID-19 hastalarının tanı alma süresine göre; subjektif olarak odyo-vestibüler semptomlarının Türkçe geçerliği ve güvenirliği yapılmış ölçeklerle ve koku-tat disfonksiyonunun vizüel analog skala ile subjektif olarak belirlenmesi ve sonuçlarının karşılaştırılmasıdır.
Gereç ve Yöntem: İki merkezli gerçekleştirilen bu çalışmada, 150 COVID-19 hastası dahil edilmiştir. Hastalar tanı alma süresine (14-30 gün, 31-90 gün ve 91-270 gün) göre üç gruba ve her grup tedavi görme yerine (ev ya da hastane) göre iki alt gruba ayrılmıştır. Tüm katılımcılara Tinnitus Engel Ölçeği (TEÖ), Amsterdam İşitsel Yetersizlik ve Engellilik Anketi (AİYEA), Vestibüler Bozukluklarda Günlük Yaşam Aktiviteleri Ölçeği (VGYA), Vizüel Analog Skala (VAS)-sersemlik/vertigo şiddeti, VAS-Koku ve tat kaybı şiddeti uygulanmıştır.
Bulgular: 14-30 gün önce ve 31-90 gün önce COVID-19 tanısı alan grupların VAS-sersemlik şiddeti, 91-270 gün önce tanı alan gruba göre anlamlı düzeyde daha yüksek bulunmuştur. Ayrıca, bu iki grupta hastanede yatarak tedavi görenlerin VGYA ölçek skorları, evde tedavi görenlerin skorundan anlamlı düzeyde daha düşük elde edilmiştir. 14-30 gün önce tanı alan grupta koku ve tat alma hissi geri gelenlerin sayısı, diğer iki gruptakilerin sayısına göre anlamlı düzeyde daha düşüktür. Diğer ölçek skorları açısından gruplar arasında anlamlı bir farklılık saptanmamıştır.
Sonuç: COVID-19 tanısı konulduktan sonraki ilk aylarda enfeksiyonun şiddeti arttıkça, özellikle denge ve koku-tat fonksiyonları üzerinde COVID-19'un zararlı etkileri olmakla birlikte, ilerleyen dönemde hastaların bu semptomlarında düzelme gözlenmektedir.
Anahtar Kelimeler : COVID-19, işitme kaybı, koku bozukluğu, tat bozukluğu, sersemlik hissi, vertigo