KILLI DİL
2SSK ankara Eğitim hastanesi, Mikrobiyoloji kliniği, Ankara, Türkiye
Özet
Kıllı dil, dilin dorsal yüzeyinin anormal saç benzeri oluşumlarla kaplanmasıyla karakterize benign, akkiz bir hastalıktır. Etyopatogenezi tam olarak bilinmemekle birlikte, histopatolojik olarak sekonder papilla hücrelerinden saç tipi keratin salgısının arttığı ve retansiyona uğradığı belirlenmiştir. Kötü oral hijyen, alkol kullanımı, radyasyon ve bazı ilaçlar etyolojide suçlanmıştır. Kıllı dil prevalansı ağır sigara içicilerde oldukça yüksek bulunmuştur. Bu makalede aşırı sigara içimine bağlı olarak geliştiği düşünülen kıllı dil olgusu güncel literatür bilgileri eşliğinde sunulmuştur. Tedavisinde hastaya sigarayı bırakması, oral betadin solüsyon kullanması, dilini fırçalayarak temizlemesi ve topical retinoik asit uygulaması önerilmiştir.Giriş
İlk kez 1557de Amatus Lusinatus tarafından tanımlanan kıllı dil (KD), dilin dorsal yüzünde aşırı keratin birikimi ve filiform papilla hipertrofisiyle karakterize olup, dilin üzerinde saça benzer bir görünüm sergilediğinden Lingua Villosa Nigra adıyla da anılmaktadır [1, 2]. Etyopatogenez tam olarak bilinmemekle birlikte sigara, kötü oral hijyen, alkol kullanımı, mekanik iritasyon, ağız temizliğinde sodyum peroksit gibi oksidan ajan kullanımı, tetrasiklin, neomisin ve steroid gibi ilaçların kullanımı, Ebstein Barr virusu (EBV), bazı psikotrop ilaçlar (fluoxetine hydrochloride, clonazepam vs.) etyolojide suçlanmıştır [1]. Bu makalede aşırı sigara içimine bağlı olarak geliştiği düşünülen kıllı dil olgusu güncel literatür bilgileri eşliğinde sunulmuştur.Olgu Sunumu
38 yaşında erkek hasta yaklaşık 6 aydır dilinde anormal görünüm olduğu şikayeti ile polikliniğimize başvurdu. Hastanın son 6 aydır tad duyusunda azalma ve ağız kokusu şikayeti de vardı. Anamnezinde sistemik hastalığı ve ilaç kullanım öyküsü olmadığı, ancak yaklaşık 10 yıldır 1 paket/gün sigara içtiği belirlendi. Ağız hijyeni oldukça kötü olan hastanın muayenesinde; dilin dorsal yüzeyinde filiform papillalarda hipertrofi ve siyah renkli saça benzer oluşumlar mevcuttu. Hastaya siyah kıllı dil teşhisi kondu (Resim 1). Sigarayı bırakması için gerekli uyarılarda bulunularak, oral hijyen için dezenfektan gargara (Betadin solusyon) başlandı. Dilin dorsal yüzeyinin günde 3 kez fırçalanarak temizlenmesi ve jel formunda retinoik asit (Tretinoin jel % 0.025) uygulaması önerilen hastanın yaklaşık 2 ay sonraki muayenesinde hastanın subjektif şikayetlerinde ve kliniğinde belirgin düzelme tespit edildi.
 Büyütmek İçin Tıklayın |
Resim 1: Dilin dorsal yüzünde foremen ceacumdan başlayıp öne doğru gelişim gösteren kıllı dil olgusu |
Tartışma
KD, dildeki filiform papillanın hiperplazi ve hiperkeratozu ile karakterize benign, akkiz bir hastalıktır [1, 2]. İnsan dili epiteli; saç tipi, deri tipi ve özefageal tip keratin salgılayan papillalar içerir. Normal dilin dorsal yüzeyi yoğun filiform papilla ile kaplıdır. KDde dilin dorsal yüzündeki filiform papillalarda saçlı tip keratin salgılanmasının arttığı, buna karşılık deskuamasyon hızında gerileme olduğu tespit edilmiştir [1, 2]. Yapılan histopatolojik incelemelerde KDde saç tipi keratin salgılayan sekonder papillalarda belirgin retansiyon olduğu belirlenmiştir [2]. Elektron mikroskopik incelemelerde saç görünümünün uzamış filiform papilla üzerinde keratinize bantların birikmesi sonucu oluştuğu saptanmıştır [1]. Etyopatogenezi tam olarak bilinmemekle birlikte pek çok predispozan faktör ileri sürülmüştür. Özellikle ağır sigara içicisi olan erkeklerde KD prevalansı yüksek bulunmuştur [3, 4]. Etyolojide sigara dışında kötü oral hijyen, alkol kullanımı, mekanik iritasyon, ağız temizliğinde sodyum peroksit gibi oksidan ajan kullanımı, tetrasiklin, neomisin, steroid gibi ilaçların kullanımı, psikotropik ilaçlar, EBV suçlanmıştır [1].KD genellikle asemptomatiktir, ancak halitozis, tad duyusunda azalma, öğürme hissi ve estetik görünümle ilgili şikayetler olabilir. Lezyon genellikle foramen ceacum yakınında başlar ve öne doğru yayılır. Klinik olarak dil sırtında genellikle orta kısımda uzun saça benzer yapılarla karakterizedir, görünümü karakteristik olduğundan biopsiye gerek duyulmaz [1]. Dil üzerindeki saçlı bölgelerin rengi sarı, kahverengi, siyah veya mavimtırak olabilir. Lezyonun rengindeki bu çeşitliğin mikrofloraya bağlı olduğu düşünülmektedir [5]. Bizim olgumuzda sürüntü tarzında alınan kültürlerde Candida Albicans üremiştir. Bu bulgu literatür sonuçlarıyla uyumlu bulunmuştur [1].
KDin tedavisinde topical veya oral retinoidler, salisilik asit, vitamin B kompleksi, % 40 üre solüsyonları kullanılmaktadır [1, 6]. Hastanın dilini fırçalayarak biriken keratinin ortamdan uzaklaştırılması da tedavide etkilidir [1, 7].
Kaynaklar
1) Heymann WR. Psychotropic agent-induced black hairy tongue. Cutis 2000 Jul; 66 (1):25-6. [ Özet ]
2) Manabe M, Lim HW, Winzer M, Loomis CA. Architectural organization of filiform papillae in normal and black hairy tongue epithelium: disection of differentiation pathways in a complex human epithelium according to their patterns of keratin expression. Arch Dermatol 1999 Feb; 135 (2): 177-81. [ Özet ]
3) Andersson G, Vala EK, Curvall M. The influence of cigarette consumption and smoking machine yields of tar and nicotine on the nicotine uptake and oral mucosal lesions in smokers. J Oral Pathol Med 1997 Mar; 26 (3):117-23. [ Özet ]
4) Mirbod SM, Ahing SI. Tobacco-associated lesions of the oral cavity: Part I. Nonmalignant lesions. J Can Dent Assoc 2000 May; 66(5):252-6 [ Özet ]
5) Essential Otolaryngology Head and Neck Surgery K.J.Lee, 3th EditionAppleton and Lange Stamford, Connecticut, pp: 464.