KBB-Forum 2011 , Cilt 10 , Sayı 2

HASTA VE HASTA YAKINLARI İÇİN EĞİTİM MATERYALİ HAZIRLANMASI; GENİZ ETİ VE BADEMCİK AMELİYATI GEÇİREN ÇOCUKLAR VE AİLELERİ İÇİN BOYAMA KİTAPÇIĞI

Uz. Hem. Hatice UÇAK1, Hem. Nasibe KIVRAK2
1Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi İbni Sina Araştırma ve Uygulama Hastanesi Hizmet İçi Eğitim Hemşireliği Koordinatörü, Ankara, Türkiye
2Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi İbni Sina Araştırma ve Uygulama Hastanesi Kulak Burun Boğaz Poliklinik Hemşiresi, Ankara, Türkiye

Özet

Hastalıkların hasta ve ailesi için yarattığı korku ve kaygılar, hastalık hakkında bilgi sahibi olunması, hastane ortamının tanınması ve tedavi sürecine katılınması ile azalır. Adenoidektomi ve/veya tonsillektomi endikasyonu konmuş çocuk hastaların ve aileleri için hikaye dili ve çizgi resimler kullanılarak bir boyama kitapçığı oluşturulmuştur ve bu yazıda bu kitapçığın tanıtılması amaçlanmıştır.

Giriş

Hastalık, hasta ve ailesi için korku ve kaygılarla birlikte pek çok bilinmezliği de beraberinde getirir. Hastanın çocuk olması ve ebeveynlerin çocuk hasta için refakatçi rolünü üstlenmesi, ailenin kaygılarını daha da artırır. Çocuk hastanın ve ebeveynlerin hastalık hakkında bilgi sahibi olması, hastane ortamını anlaması ve tedavi sürecine katılması kaygıları azaltır. Bunu sağlamak için sağlık çalışanlarının aileye yardımcı olması gerekir.[1]

AMAÇ
Adenoid hipertrofisi ve kronik tonsillit tanısı ile adenoidektomi ve/veya tonsillektomi endikasyonu konmuş çocuk hastaların ve ailelerinin hastalık hakkında bilgilenmeleri, kendi durumlarını kavramaları, kaygı düzeylerini en aza indirerek bu durumda ne yapacaklarına ilişkin bilgileri edinmeleri için hikaye dili ve çizgi resimler kullanılarak boyama kitapçığı oluşturulmuştur. Bu yazıda bu kitapçığın tanıtılması amaçlanmıştır.

YÖNTEM
Hazırlanan eğitim materyalinde; bireyin öğrenme tercihleri, ülkenin kültürel değerleri, okuma ve dil becerileri, çizgi roman kahramanlarının fiziksel özellikleri gibi kriterler göz önüne alınmıştır. Kitapçık hazırlanırken literatür taranmış, uzman kişilerden görüş alınmıştır. Yazar ve arkadaşları tarafından daha önce çocuk hastalıklarına yönelik hazırlanan hasta ve hasta yakınları için eğitim materyalinden esinlenilmiştir. Bunlar; “Hidrosefalili çocuklar ve aileleri için boyama kitabı hazırlanması” Türk Nöroşirürji Derneği 19.Bilimsel Kongresinde-2005 (P-365-Pediyatrik) Poster bildiri olarak sunulmuştur.[2] (Resim 1)


Büyütmek İçin Tıklayın
Resim 1: Hidrosefalili Çocuklar ve Aileleri İçin Boyama Kitabı

Onuncu Ulusal İç Hastalıkları Kongresi Hemşirelik oturumunda Hasta ve Hastayakınları için Eğitim MateryaliHazırlanması; Lösemili Çocuklar ve Aileleri İçin Boyama Kitapçık Örneği”Sözel bildiri ( HS30) olarak sunulmuştur.[3] (Resim 2)


Büyütmek İçin Tıklayın
Resim 2: Lösemili Çocuklar ve Aileleri İçin Boyama Kitabı

Bilgiler hikaye diliyle yazılmış, resimler bir illustratör tarafından çizilmiş ve boyama kitapçığı haline getirilmiştir. Çizimler ve basım, Türk Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Cerrahisi Derneğinin sponsorluğunda gerçekleştirilmiştir.

İçerik
Boyama kitapçığı,
• Adenoidit ve tonsillit nedir?
• Tedavi edilen bir hastalık mıdır?
• Tedavi alternatifleri nelerdir?
• Bakımında neler yapılmalıdır?
• Tedavi sonrası çocuğumuz normal hayatını sürdürebilir mi? sorularının yanıtlarını veren bilgileri içermektedir.[4,5,6,7,8,9,10,11,12,13]


Büyütmek İçin Tıklayın
Resim 3: Kitapçık kapağı

Resim 4-11: Kitapçık sayfalarından örnekler


Büyütmek İçin Tıklayın
Resim 4: .


Büyütmek İçin Tıklayın
Resim 5: .


Büyütmek İçin Tıklayın
Resim 6: .


Büyütmek İçin Tıklayın
Resim 7: .


Büyütmek İçin Tıklayın
Resim 8: .


Büyütmek İçin Tıklayın
Resim 9: .


Büyütmek İçin Tıklayın
Resim 10:.

Resim 11: .

SONUÇ
Lösemili çocuklar ve aileleri için boyama kitapçığının hasta yakını anksiyetesi üzerine etkisi”nin değerlendirmesi sonucunda durumluluk anksiyete düzeyinde anlamlı bir fark sağladığı tespit edilmiştir.[14] Bu bağlamda adenotonsillektomi ameliyatı geçiren çocuklar ve ailelerinde de boyama kitapçığının çocuklar ve ailelerin kaygı düzeyini azaltacağı ve çocuk hastaların bu süreci boyama kitapçığı ile eğlenerek daha rahat geçirebileceği öngörülmüştür.[15],[16]

ÖNERİLER
Bu kitapçık tüm hastanelerin Kulak Burun Boğaz bölümlerinde paylaşıldığında adenotonsillektomi ameliyatı geçiren çocuk hasta ve yakınlarının bilgilendirilmesine ve tedavi sürecinde anksiyetenin azalmasında yarar sağlayacaktır. Bu tür eğitim materyalleri farklı çocuk hastalıklarında da kullanılmalıdır.

Kaynaklar

1) Dolgun E, Yavuz M, Ertürk S, Eroğlu B. Çocuk cerrahi yoğun bakımda çocukları yatan anne- babaların durumluluk-sürekli kaygı düzeylerinin belirlenmesi. Hemşirelik Forumu 2002; 5(2):27-31.

2) Uçak H, Egemen N. Hidrosefali’li çocuklar ve aileleri için boyama kitabı hazırlanması. Türk Nöroşirürji Dergisi. Ankara: Buluş tasarım ve matbaacılık, 2005:276.

3) Uçak H, Balcı Alparslan G, Matrak Serttaş M. Hasta ve hasta yakınları için eğitim materyal hazırlanması; Lösemili çocuklar ve aileleri için boyama kitapçık örneği. Onuncu Ulusal İç Hastalıkları Kongre Kitabı. Ankara: Miki matbaacılık, 2008:340

4) Önerci M. Tonsil ve Adenoid. Sorularla kulak burun boğaz hastalıkları. Ankara: Güneş Kitabevi, 2001

5) Middelanis I, Liehn M, Steinmüller L, Döhler R. HNO – operationen tonsillektomie. New York: Springer-Verlag, Berlin, Heidelberg, 1995

6) Öztekin Deniz S. Tonsillektomi endikasyonları. Kulak Hastalıkları Hemşireliği Kitabı. Ankara: Alter yayınevi, 2007.

7) Ekici B, Atay S. Hemşirelikte standardizasyon ve çocuğun hastaneye yatmasına yönelik bakım standartları. Hemşirelik Forumu 2001; 4(4-5): 22-32

8) Çetin H. Çocuklarında infeksiyon hastalığı belirtileri görülen ebeveynlerin bir sağlık kuruluşuna başvurularını etkileyen etmenler. Hemşirelik Forumu 2004; 36-41.

9) Babademez M.A, Demireller Alp. Çocuk kulak burun boğaz hastalıkları: Bademcik(tonsillit) Nedir?.Online Almed, Çoçuk kulak burun boğaz hastalıkları 2010.

10) Tutkun A. Bademcik iltihabı. Online Medicalnetwork 2011.

11) Tosun F.Tonsillit komplikasyonları. Cerrahi Tıp Bilimler, Kulak Burun Boğaz, Online Turkiye Klinikleri, J Surg Med Sci 2011.

12) Yorulmaz İ. Çocuk KBB hastalıkları; Bademcik iltihabı ve ameliyatı. Online İrfanyorulmaz. 2011.

13) David L, Cowan and John Hibbert. Tonsillectomy and Adenoidectomy. Chapter 18, Scott-Brown’s Otolaryngolojy 6th ed. Pediatric Otolaryngolojy. Great Britain; Butterworth-Heinemann 1997.

14) Balcı Alparslan G, Uçak H, Matrak Serttaş M, Akçay P. Lösemili çocuklar ve aileleri için boyama kitapçığının hasta yakını anksiyetesi üzerine etkisi. 3rd Pan-Helenic&2ndPan-European Scientific Professional Nursing Conference. Poster bildiri. Yunanistan: 2010.

15) Leuckfeld S. Lachen macht gesund. Online Morgen post, 2010.

16) Yılmaz Bal H. Hastane ortamında okul öncesi dönem çocuklarında oyunun önemi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2003; 2:77-83.